Empati becerisi geliştirme, birçok insanın uygulaması gereken bir süreçtir. Empati, başkalarının duygularını, durumlarını veya motivasyonlarını anlamak ve içselleştirmek anlamına gelir. Aynı zamanda kişinin diğer nesnelere karşı duygularını yansıtmak için de kullanılır. Bu yetenek, olumlu amaçlar için kullanıldığında iş birliğini, üretkenliği ve refahı artırır ve kötü amaçlar için kullanıldığında manipülasyon şeklini alır. Empati, diğer kişinin konumunda durarak bu kişinin duygu ve düşüncelerini doğru bir şekilde anlama yeteneğidir. İlişkiler, daima empati yoluyla gelişir. Bu açıdan insanlar arasındaki savaş zamanla azalır ve kaybolur. Bu şekilde kişi, başkalarının nasıl tepki verdiğini bilir ve buna göre hareket eder. Dolayısıyla önce kendi mutluluğumuz ve sonrasında da sosyal ilişkilerimizin sağlığı için empati becerisi geliştirme ve bunu sürekli uygular hale getirme oldukça önemlidir.
Empati Nedir?
Empati nedir sorusunun cevabı diğer insanların ne hissettiğini duygusal olarak anlama ile ilgilidir. Diğer bir deyişle; olaylara karşıdaki kişinin bakış açısından bakma ve kendinizi bu kişinin yerinde hayal etme yeteneğidir. Bu açıdan kendinizi karşınızdakinin yerine koyar ve bu kişinin yaşadıklarına dair empati duyabilirsiniz. Genel olarak kendi hislerinize ve duygularınıza oldukça iyi uyum sağlayabilirsiniz. Ancak başka birinin hissettiği gibi hissetmek biraz daha zor bir durumdur. Empati, insanların başkalarının hissettiği duyguları anlamalarına izin verir. Bu açıdan empati nedir sorusu kısaca başka bir kişinin yaşayabileceği benzer duygu veya duyguları tanımlama, ilişkilendirme ve paylaşma yeteneğidir. Başka birinin bakış açısına katılarak, onların düşüncelerini ve duygularını daha iyi anlayabilirsiniz. Empati, sağlıklı ilişkiler geliştirmenize yardımcı olabilir çünkü başkalarının bakış açılarını dikkate almanızı sağlar. Ayrıca zorlu durumlarda yardımcı olacak stratejiler geliştirmenize ve diğer insanları şefkatle desteklemenize yardımcı olur.
Empati Becerisi Nedir?
Basitçe söylemek gerekirse; empati becerisi, diğer kişinin pozisyonunu alma ve diğer kişinin duygularını anlama yeteneğidir. Ayrıca fiziksel boyutlara veya deneyime ihtiyaç duymadan, düşünce boyutunda algılananın genişletilmesine de olanak tanır. Empati, iletişimin kalitesini artıran ve diyaloğu geliştiren bir beceridir. Bu, bilişsel ve duygusal düzeyde gerçekleşir. Diğer bir deyişle, önce karşınızdaki insanı anlarsınız ve sonra karşınızdakinin duygularını hissedersiniz. Bunun yanı sıra empati, başkalarıyla sosyal bağlantılar kurmanıza yardımcı olur. Bir sosyal destek ağına sahip olmak başlı başına faydalıdır. Aynı zamanda yalnızlığı engeller, kardiyovasküler hastalık, bağışıklığın azalması ve depresyon gibi sağlık sorunlarının risklerini azaltır. Empati olmadan, insanlar birbirleriyle ilişki kurmakta veya diğer bireyin çıkarlarını düşünmekte zorlanırlar ve dolayısıyla da ilişkiler zarar görür. Bu sebeplerden dolayı empati becerisi geliştirme sürecine gidilmelidir. Bu noktada ise empati eğitimi almayı düşünmek, doğru ve faydacı bir karar olabilir.
Empati Becerisi Gelişimi Nedir?
Empati, sosyal düzeni ve iş birliğini korumaya yardımcı olan güçlü bir beceridir. İnsanların başkalarını anlamalarını ve onlarla ilişki kurmalarını sağlayan mekanizmadır. Empati, yakınlık, güven ve aidiyet için gerekli bir öncüdür. Ayrıca başka kişilerin acılarına göz yummayı zorlaştırır. Empatik insanlar birtakım yararlardan faydalanabilirler. Empati genellikle özgecil davranışı teşvik eder ve empati temelli nezaketin iş birliğini ve bağışlamayı artırdığı, ilişkileri güçlendirdiği, saldırganlığı ve yargılamayı azalttığı ve hatta zihinsel ve fiziksel sağlığı iyileştirdiği gösterilmiştir.
Empati Becerisi Geliştirilebilir Mi?
Empati yeteneği doğuştan gelir ve gelişmeye açıktır. Araştırmalar, bebeklerin empati becerilerinin doğuştan geldiğini ve yüksek olduğunu göstermiştir. Ancak geliştirmeye çalışmadığınızda bu yeteneğiniz zayıflayabilir. Bu noktada empati becerisi geliştirmeyi istemeli, kendinizi iyi tanımalı ve anlamalısınız. Her şey gibi empati becerisi geliştirme de emek ve sabır isteyen bir süreç olabilmektedir. Öncelikle aktif ve önyargısız bir dinleyici olmalısınız bu sayede iletişimin temeli sağlıklı ve güçlü olur. ‘Nasılsın, nasıl hissediyorsun? Senin için ne yapabilirim?’ gibi sorulara aldığınız cevaplarda öğrendiklerinizi yorumlayıp doğru yere koymalısınız. Üstelik bu sayede empati yeteneğinin yanı sıra iletişim, problem çözme, çatışma arabuluculuğu, olaylara farklı açılardan bakabilme gibi sosyal beceriler de gelişir.
Empatide En Önemli Unsur Nedir?
Empati çok boyutlu bir yapıdır ve başkalarının duygusal durumlarını algılama, anlama ve hissetme yeteneğini gerektirir. Çoğu modele göre empati en az üç temel bileşenden oluşur. Bu unsurlar, yüz ifadeleri, perspektif alma ve duygusal bileşenlerdir. Bunlardan ilki olan yüz ifadeleri, konuşma veya davranış gibi farklı iletişimsel ipuçları yoluyla kişinin kendisindeki ve diğerlerindeki duyguları tanıma yeteneğidir. Zihin teorisi olarak da adlandırılan perspektif alma ise benlik ve diğerleri arasındaki temel ayrımı koruyarak başka bir kişinin bakış açısını devralma yeterliliğini tanımlar. Duygusal bileşen, duygusal durumların başkalarıyla paylaşılması veya başkalarıyla benzer duyguları deneyimleme yeteneğidir. Empati becerisi geliştirme sürecinde ise bu üç unsur oldukça önemlidir.
Empatik İletişim Yeteneği Nasıl Gelişir?
Birçok insan için empati kurmak zorlayıcı olsa da uzmanlar son derece çok kolay ve konforlu olduğunu vurgulamaktadır. Empati becerisi geliştirme yolları aşağıdaki şekildedir:
- Çözülmemiş soruları yöneltmek
- Hızlı bir şekilde yorum yapmamak
- Ön yargısız olmak, yargıya varmadan önce uzunca bir süre beklemek
- Kendi duygu ve düşüncelerinizi anlamaya çalışmak
- Geçmişten ders çıkarmak
Empati becerisi geliştirme, olayların ve eylemlerin doğal olarak akmasına izin vererek başarılabilir. Bunu en kolay yolu, diğer insanlara ilgi göstermektir. Bu yüzden kendi ilgi alanlarınızı ve hedeflerinizi biraz arka plana atmayı öğrenmelisiniz. Başkalarına isteklerinin ve ihtiyaçlarının ne olduğunu sormanız da önemlidir. Ayrıca başkalarını dinlemek için zaman ayırmalı ve kendinizi onların dünyasına bırakmalısınız. Ancak kendi kararınızı veya düşüncenizi bunun dışında bırakmaya çalışmanız gerekir. Ne de olsa, karşınızdakinin zihninde neler olup bittiğini anlamak istiyorsunuz. Bu prosedürü ne kadar sık uygularsanız, o kadar empatik olabilirsiniz.
Empati Becerisi Geliştirme Yolları
Empati becerisi geliştirme yolları için ilk olarak insanlar duygularını size açtıklarında, bunu onlarla özdeşleşmeniz ve onlara karşı savunmasız kalmanız için bir fırsat olarak görebilirsiniz. Sorunu hemen çözmeye çalışmadan nereden geldiklerini anlamak için onları aktif olarak dinlemek için zaman ayırmalısınız. Tam olarak onların konumunda olmayabilirsiniz. Ancak benzer duygu ve hislere sahip olduğunuz bir zamanı hayal edebilir veya düşünebilirsiniz. Olumsuz duygular ve durumlar hakkında konuşmak kolay olmasa da fırsat doğduğunda bunu yapmak için kendinizi eğitmek duygusal zekanızı da artırır. Aynı zamanda empati becerisi geliştirme sürecinde diğer insanların nasıl yaşadığını öğrenmeniz de önemlidir. Bunun için farklı geçmişlere sahip insanlardan makaleler ve kitaplar okuyabilir, bir sosyal organizasyonda gönüllü olabilir veya yeni bir iş arkadaşınız ya da tanıdığınız ile sohbet etmeye başlayabilirsiniz. Çünkü mevcut sosyal çevrenizin dışındakileri merak etmek, onlarla dürüst ve ön yargısız bir iletişim kurmak ve onların hayatlarını öğrenmek, empati kurma yeteneğinizi geliştirir.
Empati becerisi geliştirme sürecinde başarılı olmak ve empatiyi etkili bir şekilde kullanmak için kendi bakış açınızı bir kenara bırakmanız ve olaylara diğer kişinin bakış açısından bakmanız da önemlidir. Daha sonra ilk bakışta aşırı duygusal, inatçı veya mantıksız görünen davranışı, kişinin önceki bilgi ve deneyimlerine dayalı basit bir tepki olarak tanıyabilirsiniz. Bunun yanı sıra birinin size söylemeye çalıştığı şeyi dikkatlice dinlemelisiniz. Özellikle bazı sözcükleri tekrar tekrar kullanıyorlarsa bunların o kişilerin anahtar kelimeleri olduğunu bilmelisiniz. Dolayısıyla bu anahtar kelimelere ve kelime öbeklerine odaklanarak sizin için doğru olmayan düşüncelerin karşınızdaki kişiden neyden ve nasıl kaynaklandığını anlayabilirsiniz. Burada “nasıl”ı anlamak empatinin kilit noktası olduğundan empati yapmak, doğal olarak oluşacak bir eylem hali olacaktır.
Empati Becerisini Geliştirmek İçin Neler Yapmalısınız?
Empati nedir sorusundan sonra sorulacak soru empati becerisi geliştirme yollarıdır. Empati yapabilmek insanların doğuştan gelen bir becerisidir. Başka bir deyişle, bebekler bile empati yapabilmektedir. Hatta, araştırmalar göstermektedir ki bebekken empati yeteneği oldukça yüksektir. Tıpkı bir kas gibi, kullanılmadıkça bu beceri unutulabilmektedir dolayısıyla empati becerisi geliştirme ve kullanma çok önemlidir. Peki empati becerisi geliştirme yolları nelerdir?
Empati küçük yaşlardan itibaren geliştirilmeye açıktır. Çocukların empati yeteneğini geliştirmek için bunu teşvik eden kitaplar ve oyunlar kullanılmaktadır. Aynı şekilde, gençler için de empati becerisi geliştirme yöntemleri mevcuttur. Yetişkinler için spesifik kitaplar veya oyunlar olmasa da, onlar için birtakım eğitimler, seminerler ve birçok başka yöntem kullanılabilir. Standford Üniversitesi psikoloji profesörü Dr. Jamil Zaki empatiyi geliştirmek için 5 egzersizden bahsetmektedir:
İç Kaynaklarınızı Güçlendirin:
Önce kendinize empati yapmanız çok önemlidir. Bu egzersizi yapmak için, mücadele ettiğiniz bir değeri veya yaşadığınız bir olayı ve bunun size nasıl hissettirdiğini düşünün. Ardından, aynı durumda başka bir arkadaşınızın olduğunu hayal ederek ona karşı nasıl yaklaşacağınızı düşünün. Sonrasında, ikisi arasında karşılaştırma yaparak kendinize karşı nasıl bir yaklaşımda bulunduğunuzun farkına varın.
Başkalarına Duygularınızı Hissettirin:
Çevrenizdeki insanlara zaman ayırın, onlarla sohbet edin veya küçük hediyeler gönderin. Ancak buradaki en önemli nokta şu: Bunu stresli olduğunuzda, sabrınız kalmadığında veya başka bir şeye zaman ayıramayacağınızı düşündüğünüz anlarda yapın! Kendimiz için uğraşırken içe dönme eğilimimiz olduğundan, Dr. Zaki’ye göre canlanmak ve enerjimizi yenilemek için bu tarz küçük özverilere ihtiyacımız var.
Tartışmayın, Çözün:
Aynı fikirde olmadığınız kişilerle konuyu tartışmak yerine, kendi gerekçelerinizi, böyle düşünme sebebinizi anlatın ve aynısını karşınızdakinden de dinleyin. Ancak bu sohbeti sizi veya mensup olduğunuz grubu aşağılayan biriyle yapmayın. Empati becerisi geliştirme egzersizlerinden olan bu yöntem ne kadar rahatsız edici olursa olsun, karşınızdaki art niyetli olmadığı takdirde çok etkilidir.
Teknolojiyi Diğer İnsanlarla Bağlanmak İçin Kullanın:
Telefonunuzda zaman geçirme sıklığını azaltın. Örneğin, kendinizi telefona bakarken bulduğunuzda kendinize “Ne yapıyorum? Yapmak istediğim bu mu? Bu beni nasıl hissettiriyor?” gibi sorular sorun. Arkadaşlarınıza emojiler veya beğeniler atmak yerine onlara mesaj atın veya arayın.
Başkalarında Gördüğünüz Empatiyi Övün:
Çevrenizde gördüğünüz empatik davranışları övmekten kaçınmayın. Örneğin, kibar birini gördüğünüzde onu nezaketi için tebrik edin.
Bilişsel Empatiyi Geliştirmek
Bilişsel empati nedir diye soruyor olabilirsiniz. Bilişsel empati, empatinin araştırmacılar tarafından belirlenen kategorilerinden biridir. Bir başkasının içinde bulunduğu durumu hayal edebilme ve onun yerine kendini koyarak değerlendirme yapabilme durumu bilişsel empatidir. Bilişsel empati düşünsel zeminde kendimizin ve diğerlerinin durumunu anlamaya yöneliktir.
Bilişsel empati becerisi geliştirmenin ilk unsuru karşımızdaki kişiyi tanımaktır. Kişi hakkında yargılamalardan uzak durarak daha çok bilgi edinmek gerekir. İçgüdülerimiz bu noktada yanıltıcı olabilmektedir. Bir sonuca veya varsayıma ulaşmak için acele etmeyin. Ayrıca, görüşmeleriniz sonrasında, söylediklerinize verdikleri tepkiler hakkında düşünmek için zaman ayırın. Bu tepkiler yazılı, sözlü veya beden diliyle olabilir. Bunu düşünmek hem onların kişiliklerini hem de sizin iletişim tarzınızı nasıl yorumladıklarını anlamanıza yardımcı olur.
Duygusal Empatiyi Geliştirmek
Duygusal empati, bilişsel empatiden farklı olarak, başka bir kişinin duygularını paylaşmaktır. Duygusal empati üç bölümde anlatılmaktadır: Duyguyu anlamak, önemsemek ve paylaşmak.
Duygusal empati daha derindir ve başkalarına yardım etme ile arasında pozitif bir ilişki olduğu saptanmıştır. Duygusal empatiyi geliştirmek için yapılması gereken ilk şey karşımızdakini iyice dinlemektir. Dinlerken sözünü kesmeyin veya çözüm önermeyin. Bunun yerine, karşınızdaki kişinin hislerine odaklanın ve neden böyle hissettiğini anlamaya çalışın. Ardından, kendinize, en son ne zaman buna benzer şekilde hissettiğinizi sorun. Bir başkasının nasıl hissettiğini hiçbir zaman tam olarak anlayamasak da bu deneyim sizi biraz yaklaştıracaktır.
Empati Kurarken En Önemli Unsur Nedir?
Empati becerisi geliştirme konusunda adım atarken, empatinin en önemli unsurlarını gözünüzden kaçırmayın. Empati yaparken en önemli unsur aktif bir dinleyici olmaktır. Dinlerken ne cevap vereceğinizi veya başka şeyleri düşünmeyin. Karşınızdaki kişinin ne anlattığına, nasıl anlattığına ve nasıl hissettiğine odaklanın. Çözüm üretmeye veya tavsiye vermeye çalışmayın. Konuşma sırasında onu dinlediğinizi ve anladığınızı belli edin.
Empatik Liderlik Nedir?
Empati, özellikle bir ekipte çalışıyorsanız veya liderliğin bir parçasıysanız, işyerinde çok yardımcı bir beceri olabilir. Bu yüzden empati nedir sorusunun cevabını bilmek önemlidir. Yöneticiler ve liderler, ekip üyelerine empati göstermeyi ve şefkat göstermeyi öğrenmekten birçok fayda sağlayabilir. Empatik liderlik hakkında daha fazla bilgi edinmek, daha iyi bir lider olma yolculuğunuzda size yardımcı olabilir. Empatik bir lider, başka bir kişinin sergileyebileceği sözel olmayan duyguların çalışan bir farkındalığına sahip bir liderdir. Genellikle ekip üyelerinin duygusal ihtiyaçlarını nasıl karşılayacaklarını anlarlar, aynı zamanda üretkenliği artırır ve hesap verebilirliği sürdürürler. Empatik liderler, ekip üyelerinin deneyimlerini ve davranışlarını öğrenirken mükemmel iletişim ve aktif dinleme becerileri gösterebilir. Bu becerileri sergilemek, işyerinde daha fazla empati kurmak için diğer ekip üyelerine kendi iletişim becerilerini geliştirme konusunda ilham verebilir.
Liderlikte Empati Nasıl Görünür?
Empati nedir sorusunun cevabı liderlikte empatinin nasıl göründüğü sorusu için önemlidir. Empatik bir lider, ekip üyelerinin hayatlarına, karşılaştıkları zorluklara ve genel duygularına gerçek bir ilgi duyan kişidir. Bu tür bir lider, destek ve yardım sunmak için durumlarını ve neler yaşadıklarını anlamak için çaba gösterir. Empati, hizmetkar liderliğin de kilit bir unsurudur, ancak tüm empatik liderler hizmetkar liderliği uygulamamaktadır. Genel olarak, empatik bir lider, başkalarıyla, kendilerini güvende ve önemsendiklerini hissettirir ve güvene dayalı bir bağları varmış gibi etkileşime girer. Empatik bir lider tipik olarak aşağıdaki gibi görünür:
- Ekip üyelerinin duygusal ihtiyaçlarının nasıl karşılanacağını tanır, tahmin eder ve anlar.
- Çalışan birliğini ve kültürel çeşitliliği teşvik eder.
- Ekip üyelerinin neler deneyimlediğini anlamak ister.
- Ekip üyelerinin hissettiklerine ve söylediklerine ilgi duyar.
- Perspektif ve şefkat kazanmak için aktif dinlemeyi kullanır.
Empatik Liderlik Neden Önemlidir?
Empati, bir liderin çalışan davranışlarını daha iyi anlamasına ve iş verimliliğini ve üretkenliğini artırmak için stratejileri kişiselleştirmesine olanak tanır. Empati kullanmak aynı zamanda çalışanların kendilerini rahat ve değerli hissetmelerine yardımcı olarak iş memnuniyetini artırabilir. Liderler iletişimi ve takıma yardım etme arzusunu modellediğinde, takımlarına birbirlerine yardım etmeleri ve hedeflere ulaşırken birlikte çalışmaları için ilham verebilir. Empatik liderliğin önemi ise aşağıdaki şekildedir:
- Daha yüksek çalışan elde tutma oranları ve daha iyi yetenek kazanımı yaratmak
- Ekip üyeleriyle dürüst ilişkiler ve güven geliştirmek
- Çalışan alışkanlıklarını ve davranışlarını göz önünde bulundurarak verimlilik seviyelerinin nasıl en üst düzeye çıkarılacağını ve motivasyonun nasıl artırılacağını anlamak
- Ekip hedeflerine ulaşmak ve daha iyi üretkenlik seviyeleri sayesinde şirketin kar elde etmesine yardımcı olmak
Liderlikte Empati Nasıl Kullanılır?
Liderlikte empatiyi kullanabilmek için empati nedir sorusunun cevabını bilmek gerekir. Empati, duygusal zeka ve liderlik kavramları ile yakından ilişkilidir. Empatik bir liderlik tarzı uygulamak, çalışanlar için rahat ve üretken bir çalışma ortamı yaratmanıza yardımcı olur. Tanıma, empatiyi kullanmanın ve bir çalışanın takdir ve saygı duymasını sağlamanın harika bir yoludur. Aktif dinleme, konuşmanıza daha iyi odaklanmak, bilgileri anlamak ve analiz etmek ve düşünceli bir yanıt oluşturmak için kullanabileceğiniz bir süreçtir. Bu beceri, bir ekip üyesine ne kadar önem verdiğinizi ve yaptığınız sohbete değer verdiğinizi gösterebilir.
Bazı aktif dinleme örnekleri, çalışana özel sorular sormayı ve konuşmaya katıldığınızı doğrulamak için sözlü onaylamalar kullanarak çalışanı tanımayı içerebilir. Sözsüz iletişim, bir çalışanın duygularını veya duygularının nedenlerini sözlü olarak ifade etmediğinde nasıl hissettiğinin bir göstergesi olabilir. Kendinizi sözlü olmayan ipuçlarına alıştırarak sorunu tanımlamanın zorluğunu azaltabilirsiniz. Bu aynı zamanda sorunlu bir ekip üyesine yaklaşmak ve nasıl yardım edebileceğinizi sormak için etkili bir strateji oluşturmanıza da yardımcı olabilir. Empati kurmak, işyeri ilişkilerinizi güçlendirmek ve onlara sorular sorarak ekibiniz hakkında daha fazla bilgi edinmek için önemlidir. Bu, bir çalışanın yardıma ihtiyaç duyabileceği engelleri belirlemenize ve açık iletişimi güçlendirmenize yardımcı olabilir. Ekip üyeleriyle konuşurken kişisel arzularınızı, deneyimlerinizi, engellerinizi ve fikirlerinizi de paylaşmanız önemlidir. İşyerindeki alışkanlıklarını ve davranışlarını açıklayabilecek bilgileri sizinle paylaşabilir ve size güvenebilirler. Tüm bunlar ele alındığı zaman ise liderlikte empatiyi kullanabilirsiniz.
