İçsel motivasyon, içsel tetikleyiciler tarafından yönlendirilen davranışı ifade eder. Başka bir deyişle; bir davranışta bulunma motivasyonu, bireyin içinden gelir çünkü bu sizi doğal olarak iyi hissettirir. Bu, dışsal motivasyonda ödüller kazanmak veya cezadan kaçınmak için bir davranışta bulunmayı içeren dışsal motivasyon gibi değildir.
İçsel Motivasyon Nedir?
İçsel motivasyon herhangi bir bariz dış ödül olmadan hareket ettiğimizde ortaya çıkar. Yaratıcı düşünme ve inovasyon için en önemli tetikleyicidir. Bu tetikleyici ile hareket edildiğinde mevcut aktiviteden zevk alırız veya onu keşfetmek, öğrenmek ve söz konusu alanda potansiyelimizi gerçekleştirmek için bunu bir fırsat olarak görürüz.
Şu an için bu makaleyi okumak için sahip olduğunuz motivasyonunuzu düşünün. Psikolojiye ilginiz olduğu ya da iş hayatındaki gelişiminize katkıda sağlamak için okuyorsanız veya yalnızca motivasyon konusu hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız o zaman içsel motivasyona dayalı hareket ediyorsunuz demektir.
Üstteki örnekten farklı olarak; bu yazıyı okuyor olabilirsiniz çünkü bir araştırmanız ile ilgili bilgileri öğrenmeniz gerekiyor ve teslim tarihiniz geciktiğinde dolayı endişelisiniz. Bu durumda da bu makaleyi okumak için dış motivasyona göre hareket etmiş oluyorsunuz.
İçsel Motivasyonun İş Yaşamındaki Rolü ve Önemi
Liderlik tarzları değişebilse de olumlu bir çalışma ortamı yaratmak için tüm yöneticilerin ekip üyelerini içsel motive ediciler aracılığıyla nasıl teşvik edeceklerini anlamaları önemlidir. Bu, ne tür dışsal motive edicilerin dahil edileceğini anlamayı da içerebilir.
İnsanlar içsel olarak motive olduklarında davranışları ve faaliyetleri içsel mutluluk ve merak etrafında toplanır. İş yaşamında içsel motivasyona örnek olarak şunlar söylenebilir:
- Bir takım kurma oyununa eğlenceli olduğu için katılmak ve ödül almak yerine oyundan zevk almak.
- Kodlama gibi yeni bir beceri öğrenmek, gerekli olduğu için değil, yeni şeyler deneyimlemeyi sevdiğiniz için.
- Bir ekip üyesiyle iş gereği olduğu için değil destek olmak istediğiniz için iş birliği yapmak.
- Bir iş etkinliğinde gönüllü olmak. Çünkü bir hedefe ulaşmak için ona ihtiyaç duymaktan ziyade tatmin olmuş hissediyorsunuz.
- Kariyerinizi ilerletmek için yapmaktan ziyade mücadeleden zevk aldığınız için eğitiminize devam etmek.
Bu örneklerin her birinde görebileceğiniz gibi bir şeyi yapma motivasyonu, bireyin içsel arzusundan kaynaklanmaktadır. Bir şeyi yapmak zorundaymış gibi hissetmekten ziyade istediğiniz için yapmanın faydası, duruma ve bakış açısına bağlı olsa da uzun vadede daha kaliteli çalışmayı ve mutluluğu teşvik etmesidir.
İçsel motivasyon iş yaşamında önemli bir konudur. Geleneksel yöneticiler özünde ödüllendirici olan öğrenme ortamları geliştirmeye çalışırlar. Ne yazık ki birçok geleneksel paradigma, çoğu çalışanın bu yöntemi sıkıcı bulduğu için artık bu yöntemlerden vazgeçilmesi gerektiğini söylüyor.
Motivasyon söz konusu olduğunda hem içsel hem de dışsal ödüller performansta rol oynar. Ekibinizi motive etmek için herkese uyan tek bir yaklaşım yoktur. Bu, bireysel ekip üyelerini teşvik etmek söz konusu olduğunda birçok olasılığı değerlendirmeyi gündeme getirir.
Hatırlanması gereken en önemli şey, olumlu pekiştirme kullanarak ekibinizi cesaretlendirme gücünüzün olmasıdır. Başkalarına fırsatlar ve zorluklar sağlamak, onları içsel olarak düşünmeye teşvik edebilir ve çevrelerindeki diğerlerini olumlu yönde etkileyebilir.
İçsel Motivasyonun Günlük Hayatımıza Etkileri
En son ne zaman aktivitenin kendisinden zevk almak için bir şey yaptınız? Bu kategoriye giren birçok aktivite var. Örneğin; bir bahçeyle uğraşabilir, resim yapabilir, oyun oynayabilir, hikaye yazabilir veya kitap okuyabilirsiniz. Bunlar bir şey üretebilir veya üretmeyebilir veya herhangi bir şekilde ödüllendirilebilir ya da tam tersi ödüllendirilmeyebilir. İçsel motivasyon ile yaptığımız işleri sevdiğimiz için yaparız ve bu bizi mutlu eder.
Bir aktiviteyi sırf zevk almak için yaptığınızda bunu içsel olarak motive olduğunuz için yaparsınız. Davranışta bulunma motivasyonunuz, ödüller, maddi kazanç veya beğeni gibi bir tür harici ödül kazanma arzusundan ziyade tamamen içeriden gelen bir histir. Elbette bu, içsel motivasyon ile gerçekleştirilen davranışların kendi ödülleriyle gelmediği anlamına gelmez. Bu ödüller, bireyde olumlu duygular yaratmayı içerir. Sivil toplum hareketleri, gönüllü etkinliklere katılmak gibi bir anlam duygusu verdiğinde bu tür duygular ortaya çıkar. Ayrıca yeni bir şey öğrendiğinizde veya bir işte daha yetenekli hale geldiğinizde iş yerinde bir şeyi başardığınızda veya yeterlilik sağladığınızı gördüğünüzde sizde doğal olarak içten gelen bir tatmin duygusu yaratacaktır.
Dışsal ve İçsel Motivasyon Arasındaki Farklar
Dışsal motivasyon ise daha öncede belirttiğimiz gibi; içsel arzulardan ziyade dışsal ödüller veya cezalar tarafından yönlendirilen davranışı ifade eder. Bu, motivasyonu yönlendiren bir dış güç olduğu sürece dış motivasyonun hem ödüle dayalı hem de korkuya dayalı olabileceği anlamına gelir.
İkisi arasındaki farkı net bir şekilde inceleyelim:
- İçsel motivasyon , kendi içinizde tatmin bulmanın yoludur. İçsel motive ediciler, merakı veya yeni bir mücadeleyi üstlenmeyi içerebilir.
- Dışsal motivasyon , dış cezadan kaçınmayı veya ödül aramayı içerir. Ekip üyelerini motive eden dış faktörler, satış teşvikleri veya performans değerleri gibi dışsal ödülleri içerebilir.
Gerçek yaşamdan birkaç örnek vermek gerekirse; kitap okuyorsunuz çünkü yeni bilgiler edinmekten ve gelişmekten mutlu oluyorsunuz. Bu, içsel motivasyona örnektir. Kitap okuyorsunuz çünkü sınıfı geçmek için sınavda iyi bir not almak istiyorsunuz. Bu da dışsal motivasyona örnektir. Başka bir örnek olarak; balık tutmaya gidiyorsunuz çünkü balık tutarken iyi vakit geçiriyorsunuz. Bu içsel motivasyon örneği iken balık tutmaya, tuttuğunuz balıkları satarak gelir elde etmek için gitmek dışsal motivasyon örneğidir.
İnsan motivasyonu doğal olarak kişiden kişiye farklıdır, bu da etkili motivasyon türlerinin takımdan takıma değişeceği anlamına gelir. Bir kişi içsel faktörlere daha iyi tepki verirken bir diğeri dışsal faktörlere daha iyi tepki verebilir. Anahtar, ekibinizin ihtiyaçlarını ve onların iyiliği için en iyi olanı düşünmektir.
İçsel Motivasyon Araçları Nelerdir?
Ekip üyelerini güçlendirmek:
Ekip üyelerini yeni problem çözme fırsatlarıyla güçlendirmek, onları daha iyisini yapmaları ve yeni beceriler öğrenmeleri için motive eder.
Bunlar, bir proje değişikliğine sahip olmak veya yeni bir ekip üyesini işe almak gibi fırsatları içerebilir. Ekip aşağıdaki yollarla güçlendirilebilir.
- Ekip üyelerine yetki verme: Sorunun nasıl çözüleceği konusunda ekibe rehberlik etmekte bir sorun yoktur. Ancak onlara yanıt vermek yerine sorunları bağımsız olarak çözme yetkisi vermek daha iyidir.
- Ekip oluşturma oyunları ve alıntılarla motive etme: Ekip iş birliği, moralleri yüksek tutar ve bireylerin zorlu sorunlar üzerinde birlikte çalışmasını sağlayabilir.
Bu basit görevler, ekip üyelerini bir topluluk olarak bir araya getirebilir ve yalnızca problem çözme becerilerini değil aynı zamanda kendi yararları için iş birliği becerilerini de teşvik edebilir.
Yapılan işi takdir etmek:
Çalışmayı takdir etmek, ekibin moralinde fark yaratabilecek pozitif bir dış motivasyon örneğidir. İnsanların kendilerini önemli hissetmelerini sağlar ve onları yeni beceri seviyelerine ulaşmaya devam etmeleri için motive eder. Tanınmaya değer iş, bir iç iletişim görevini yerine getirmek kadar küçük veya yeni bir süreci uygulamak kadar büyük olabilir. Projenin boyutu veya algılanan etkisi ne olursa olsun işi sık sık takdir etmek önemlidir. Ekibinizin çalışmasını şu şekilde kutlayabilirsiniz:
- Daha büyük organizasyonla yapılan iyi işleri kutlamak: Bu Slack benzeri ortak paylaşımlı bir platforma tebrik mesajı yayınlamak, herkesin katıldığı toplantılarda başarıları duyurmak ve hatta kuruluş çapında bir güncelleme göndermek olabilir.
- Belli periyotlarda çalışanların takdir edilmesi
İşin ilgi çekici ve zorlayıcı olması:
Ekibe meydan okumalar vermek, onlara yeni beceriler kazanmaları için ilham verebilir. Bu, bir bireyin uzun vadeli gelişimine profesyonel olarak bakarken önemlidir.
Ekibe şu yollarla işlerinde zorluklar sağlayabilirsiniz ve işe olan ilgisini arttırabilirsiniz:
- Ekip üyelerini çözümlere yönlendirmek: Ekip üyeleri çözümleri kendi başına bulduğundan işe olan ilgisi de artmış olacaktır.
- İşi devretmek: İş fırsatları sağlamak, ekip üyelerini yeni beceriler keşfetmeye ve yeni zorluklar üstlenmeye iter.
Bir bireyin yaptığı iş, çok kolay ve bireye uygun değilse birey o işi ilginç bulmuyorsa o kişinin motivasyon seviyesi düşük olur. Ancak yapılan işte yöneticiler bireye zor ama ulaşılabilir görevler verirse kişinin işin içeriğine ilgi duyması sağlanır. Bir ekibe bu çözümlerle meydan okumak, yeni durumlara uyum sağlamayı teşvik edebilir ve işyerinde bireylerin özgüvenini yükseltebilir.
İçsel Motivasyonu Arttıran Faktörler Nelerdir?
Bir yöneticinin motivasyon için kişiyi destekleyen faktörleri göz önünde bulundurması oldukça önemlidir. Bunu yapmak, bu tür bir motivasyonun ekip üyeleri ve kuruluş üzerinde yapabileceği etkinin görünmesine yardımcı olacaktır. İç motivasyon olmadan ekip tatminsiz ve mutsuz hissedebilir. Bu da tükenmişliğe yol açabilir.
İçsel motivasyonu destekleyen faktörler şunları içerir:
- Merak: Bir kişinin dikkati bir şey tarafından çekildiğinde motivasyon artış gösterecektir. Bu merak duygusu, ekip üyelerini işyerinde keşfetmeye ve öğrenmeye iter. Hem fiziksel merak (duyusal merak) hem de uyarıcı merak (bilişsel merak) bir kişiyi bir şey üzerinde hareket etmeye motive edebilir.
- Zorluk: İster belirli bir hedefiniz ister performans seviyeniz olsun, zorluklar sizi işe bağlı tutar. Optimum düzeyde performans göstermeniz için sizi teşvik ederler ve ilerlemeniz için sizi motive ederler.
- Tanınma: Kendi işinizin farkına varmak, kendinizi önemli hissetmenizi sağlayabilir ve yeni başarılar için çabalamanıza olanak tanır.
- Aidiyet: Ekip üyeleriyle iş birliği, bir topluluk duygusu yaratmaya yardımcı olur ve çalışanların aidiyet hissetmelerini sağlar. Bu memnuniyet, başkalarına yardım etmekten gelir ve bireyin motivasyonunu artırabilir.
- Problem çözme: Sanal takım kurma oyunlarına katılmak, problem çözme becerilerinizi canlandırabilir. Bu, davranışınızı istenen değişimi yaratmak için eleştirel düşünmenizi gerektirir.
Herkes farklıdır ve bu sizi motive eden şeyin de farklı olacağı anlamına gelir. Hem içsel hem de dışsal motivasyon işe yarayabilir ancak mümkünse öncelikle yukarıdaki içsel motivasyon faktörlerini kullanmak daha iyidir.
Araştırmalar, aşırı gerekçelendirme etkisi nedeniyle dışsal motivasyonun aslında içsel motivasyonu baltalayabileceğini gösteriyor. Yani dış ödüller çok erken sunulduğunda değerlerini kaybedebilir ve iç motivasyonu engelleyebilir.
Bu nedenle teşvikleri tetikleyici olarak kullanırken yaratıcı düşünme ve inovasyon için işyerinde iç amacı ve üretkenliği teşvik etmek önemlidir.
