Kriz ortamında doğru ve uygun kararlar ile sonuçlara yönelik etki etmeyi bilen bir lider olmak oldukça zorlayıcıdır. Mevcut durumda başarıyla liderliği yürütebilen kişiler, herhangi bir kriz durumunda ani karar alma endişesiyle birtakım hatalar yapabilir. O halde kriz yönetiminde liderlik nasıl olmalı? Kriz liderliğine dair soru işaretleriniz varsa bu içerik ile tüm önemli detaylar ile cevapları edineceksiniz.
Kriz Nedir?
Kriz, bir organizasyonun normal operasyonlarını kesintiye uğratan bir olaydır. Olayın ciddiyetine bağlı olarak bir kriz, karın düşmesine veya şirketin itibarının kötü etkilenmesine neden olabilir. Yaygın kriz örnekleri arasında doğal afetler, siyasi ayaklanmalar ve hastalık salgınları sayılabilir. Buna verebileceğimiz en büyük örnek ise elbette ki hem ulusal hem küresel çapta tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 pandemisi olacaktır.
Bu olaylar, müşteri önceliklerini değiştirerek ve gerekli olmayan öğelere erişmelerini zorlaştırarak belirli ürünlere olan talebi azaltabilir. Krizler, güvenlik protokollerinin uygulanmaması veya müşteri kredi kartı bilgilerinin güvenliğinin sağlanamaması gibi dahili uygulamalardan da kaynaklanabilir. Kriz yönetiminde liderlik ise burada devreye girmektedir.
Kriz Liderliği Nedir?
Kriz liderliği, bir kuruluşun karşılaştığı zorluklara yanıt verme ve bunların gelecekte oluşmasını önleme sürecidir. Çoğu kriz lideri, duygusal destek sağlayarak çalışanlarının ve müşterilerinin ihtiyaçlarını karşılar.
Örneğin; kriz yönetiminde liderlik yapabilen yöneticiler, müşterilerin ve çalışanların endişelerini kabul edebilir ve kriz boyunca açık iletişim kurabilirler. Bu liderlik stilini kullanan insanlar, zorlu olayların uzun vadeli etkilerine de odaklanırlar. Müdahale yöntemlerini analiz ederek, revize ederek ve çalışanlardan ve müşterilerden destek isteyerek gelecekteki krizleri yönetmek için etkili planlar geliştirebilirler.
Kriz Liderliği ve Kriz Yönetimi
Kriz liderliği ve kriz yönetimi zorlu zamanlarda önemlidir. Ancak bu yaklaşımların birkaç temel farkı vardır. Farklılıklarını anlayan kuruluşlar, her iki yaklaşımı da uygun zamanlarda uygulamayı sağlayabilir.
Kriz yönetiminde liderlik ile kriz yönetimi arasındaki temel fark, birincisinin organizasyonun uzun vadeli stratejisine odaklanmasıdır. Kriz liderleri, bir şirketin değerlerini koruyarak ve müşterilerin ve çalışanların ihtiyaçlarına öncelik vererek, kamuoyunda olumlu bir algı sağlayabilir.
Kriz yönetimi, bir organizasyonun normal operasyonlarını sürdürmeye çalışan bir yaklaşımdır. Örneğin, bir şirketin daha fazla malzeme temin etmesini zorlaştıran bir doğal afet düşünün. Kriz yöneticileri, şirketin mevcut envanterini, satıcılar bir kez daha faaliyete geçene kadar sürmesini sağlayarak oranlayabilir. Kriz yönetimi, verimliliği sağlamak ve bir şirketin çalışanlarına ödeme yapabilmesini sağlamak için prosedürlerin ayarlanmasını da içerebilir. Bu prosedürler zorlu zamanlarda istikrar sağlar ve kriz liderlerinin yüksek morali korumasına yardımcı olur.
Kriz Anında Liderlerin Rolü
Kriz yönetiminde liderlerin izlemesi gereken yol aşağıdakileri içermektedir:
- Güven ve kararlılık gösterin: Durumun tam sorumluluğunu üstlenin.
- Yöneticiler çalışanlar üzerinde tam kontrole sahip olmalıdır: Liderler, etrafta neler olduğunu bilmeliler. İlk aşamada ihmal edilen herhangi bir konu daha sonra büyük bir endişe kaynağı olabilir. Bu nedenle, sorunlara hemen müdahale edilmelidir. Ufak tefek sorunları bile görmezden gelmemeli, başkasının inisiyatif almasını beklememelidir. Katılımsız bırakılan herhangi bir sorun daha sonra krize ve büyük huzursuzluklara yol açabilir.
- İş yerinde dikkatli olunmalıdır: Bir lider, krizin erken belirtilerini hissedebilmeli ve çalışanları bunun olumsuz sonuçlarına karşı uyarabilmelidir. Acil bir durumdan kaçınmak için ihtiyati tedbirleri almak onun görevidir. Bir lider krizi öngörebilmelidir. Böyle bir aşamaya Sinyal Tespiti de denir.
- Liderler krizi önlemek için ellerinden gelenin en iyisini yapmalıdır: İşyerinde etkili iletişimi teşvik edin. Çalışanların sorunları kendi aralarında tartışmasına ve krizin üstesinden gelmek için mümkün olan en iyi alternatife gelmesine izin verin.
- Çalışanlardan kriz anında panik yapmamalarını isteyin: Zor zamanları cesaret, kararlılık ve pozitif bir tavır ile karşılayın ve çalışanlarınızı buna teşvik edin. Tek bir birim olarak çalışmalarını sağlayın. Çalışanlara yön duygusu sağlamak liderin görevidir.
- Çalışanlarınız ile daha sık etkileşime geçin: Onlar için orada olduğunuzu hissetmelerine izin verin. Çalışanlara gerekli kriz yönetimi eğitimlerini vermeye çalışın.
- Acil durumlardan kaçınmak için planlama yapmak esastır: Hızlı kararlar almayı öğrenin. İşyerindeki herkesin acil durumlar hakkında iyi bilgilendirildiğinden emin olun.
Liderlerin Krizi Yönetmesine Yardımcı Olacak 4 Davranış
Kriz yönetiminde liderlik ilkelerini benimseyen bir yöneticinin yapması gerekenleri birlikte inceleyelim:
Davranış 1: Hız yerine kesinlik ile karar verin
Kademeli ilerleyen krizleri, bir kuruluşu etkilemeden önce tanımak zor olabilir. Bir kriz hızla gelişse bile liderler krizin normal operasyonları ne ölçüde etkilediğini daha sonraya kadar fark edemeyebilirler. Erken tanıma uygulayarak etkili bir liderlik stili uygulayabilirsiniz. Kuruluşu etkileyebilecek dünya olaylarını araştırmaya çalışın ve müşteri tutumlarının farkında olun. Olası bir sorunu fark ettiğiniz anda, organizasyon üzerindeki etkilerini azaltmak için kriz yöneticileriyle birlikte çalışabilirsiniz. Böylelikle hızlı kararları kesin görülerle sağlayabilirsiniz, kriz yönetiminde liderlikte başarılı olursunuz.
Davranış 2: Cesur olun
Bir krizin ciddiyetini kabul ederken olumlu bir tutuma sahip olmak cesur olmayı gerektirir. Bu yaklaşım ile liderler, mevcut olayın hayatlarını nasıl etkilediğine karşı duyarlı kalabilirler. Ayrıca çalışanları ve müşterileri rahatlatmaları açısından son derece avantajlı olurlar.
Bu nedenle karar alırken cesur olun, paniğe kapılmayın ve durumun ciddiyetinin farkında olun.
Davranış 3: Güvenilir kalmaya devam edin
Liderler, durum ne olursa olsun çalışanların ve müşterilerin gözünde güvenilir bir konumda olmalıdır. Bu nedenle krizleri atlatmak için yalana ve hileye başvurmayın. Aksi takdirde, çalışanlarınız sizden gördüğünü yapmaya başlayabilir ve buradan en zararlı çıkacak kişi yine siz olursunuz. Diğer taraftan müşterileriniz, size ve şirketinize olan güveni kaybedeceği için maddi manevi kayıp yaşamanız çok olasıdır.
Davranış 4: Etki için harekete geçin
Krizler bekleyerek çözülmez. Kriz yönetiminde liderlik harekete geçmekle alakalıdır. Eyleme geçin, aksiyon alın. Önceki krizleri düşünün, benzer şirketlerin kriz süreçlerini nasıl atlattığını inceleyin, akıl danışın ve bir plan oluşturun. Kriz yönetiminde liderlik, pasif davranışlardan çok etkili karar alma ve aktif olma ile ilerler.
